Một số loài côn trùng có tập tính xã hội như kiến hay ong. Chúng thường sống với nhau thành bầy, đoàn, được tổ chức tốt. Các cá thể này thường có bộ gen tương đối giống nhau. Đứng đầu là con chúa hay con cái có khả năng sinh sản duy nhất. Con chúa này đảm nhiệm chức năng mẹ trong bầy, chỉ huy những con thợ, những con không có khả năng thực hiện chức năng sinh sản. Những con con sẽ phải thực hiện các chức năng như xây tổ, tìm kiếm thức ăn, vệ sinh tổ, vệ sinh con chúa và chăm sóc ấu trùng,..
Bằng pheromone mà con chúa có thể điều khiển các con khác trong bầy. Sau mỗi mùa sinh sản, con chúa lại cho ra đời một lứa con cháu là hậu duệ của mình, khi lớn lên những con này sẽ bay đi nơi khác để tạo nên bộ thị tộc riêng. Một trong những hình ảnh minh họa rõ nhất chính là những đàn kiến cách bay vào nhà bạn. Con chúa sinh ra những con thợ với tốc độ chóng mặt còn con đực chỉ đóng vai trò sinh sản.
Một tập tính khác của loài côn trùng chính là ở một số loài có giai đoạn biến thái chúng có thời kỳ ngủ đông (hibernate) và thời kỳ đình dục (diapause).
Côn trùng nở từ trứng, trải qua nhiều lần lột xác trước khi đạt tới kích thước trưởng thành của loài. Cách sinh trưởng này là bắt buộc vì chúng có bộ xương cứng bên ngoài, được cấu tạo chủ yếu bởi kitin (chitin). Lột xác là quá trình mà con vật thoát khỏi lớp xương ngoài cũ để tăng lên về kích thước, sau đó hình thành nên bộ xương ngoài mới, vì lớp xương ngoài bằng kitin hoặc đá vôi của các loài chân khớp không thể tăng lên về kích cỡ, trong khi cơ thể của chúng luôn luôn lớn lên cho tới lúc trưởng thành.
Ở hầu hết các loài côn trùng, giai đoạn trẻ được gọi là thiếu trùng (nymph). Thiếu trùng có thể có cấu tạo tương tự như Thành trùng như ở châu chấu (mặc dù cánh vẫn chưa chỉ phát triển đầy đủ cho đến giai đoạn trưởng thành). Đây là những côn trùng biến thái không hoàn toàn. Ở những côn trùng biến thái hoàn toàn (hầu hết côn trùng), trứng nở thành dạng ấu trùng, có dạng giống như giun đất, gọi là giai đoạn sâu non. Ấu trùng phát triển và cuối cùng biến thái thành nhộng (pupa - một giai đoạn được bao bọc trong kén) ở một số loài. Ở trạng thái kén, chúng trải qua những thay đổi đáng kể về hình dạng và cuối cùng chui ra khỏi kén như một con trưởng thành hay còn gọi là hoá vũ. Bướm là một ví dụ tiêu biểu cho bọn côn trùng có biến thái hoàn toàn.
